Maçonnieke uitgangspunten en sociale dynamiek
De Schotse Ritus werkt in een stelsel van 33 graden. De basis is de arbeid in de graden van leerling, gezel en meester in de Orde van Vrijmetselaren onder het Grootoosten der Nederlanden.
In de voortgezette werkwijze die de Aloude en Aangenomen Schotse Ritus aanbiedt, worden de leden vanaf hun opname in de 4e graad geconfronteerd met het toepassen van de maçonnieke uitgangspunten en ervaringen in het dagelijks leven. De basale symbolieke graden houden ons morele lessen voor, als voorwaarde om tot broederschap te komen. De Engelse vrijmetselarij spreekt van ‘a peculiar system of morality’, met zedelijke normen vastgelegd in de Oude Plichten. De Schotse vervolggraden verleggen het accent naar humanistische componenten, die bijdragen aan het geestelijke klimaat waarin de doelstellingen van A.A.S.R. kunnen worden verwezenlijkt.
Het is een indringende confrontatie met de sociale dynamiek die uit de toepassing van maçonnieke beginselen voortvloeit. Daarbij kan gedacht worden aan het streven naar vrijheid van meningsuiting, actief de vrijheid van meningsuiting doen behouden en het erkennen en handhaven van fundamentele geestelijke waarden als rechtvaardigheid en tolerantie.
De Schotse graden vullen de waardevolle inhoud van de symbolieke graden aan, voortbouwend op het fundament van de levenslessen die in de graden van leerling, gezel en meester worden verwoord en gesymboliseerd.
Verdieping van de Hirammythe
Het ritueel waarmee de vrijmetselaar tot meester wordt verheven beantwoordt niet alle vragen die het oproept. Na het ondergaan en overdenken van de wezenlijke betekenis van de inhoud van dit ritueel en na gedachtewisseling met andere vrijmetselaren wordt helder dat voor veel meesters-vrijmetselaar een aantal vragen open blijft. Dat is natuurlijk niet zonder betekenis.
De Schotse Ritus kent als vervolg op de meestergraad allereerst een reeks van aanvullende graden, die elk nadere verdieping beogen van de dramatische mythe van Hiram Abiff.
Te beginnen met de 4e graad en eindigend met de 14e beeldt elk van de opvolgende graden van de Schotse Ritus een aspect van de Hirammythe uit.
De volgende thema’s komen daarbij aan de orde:
- de voortzetting van de tempelbouw
- de vergelding van de misdaad: de veroordeling van de gezellen, die bij het neerslaan van de meester waren betrokken
- de opvolging van de bouwmeester
- het weervinden van het verloren meesterwoord
Tezamen worden deze graden de Loge van Volmaking genoemd. In het woord ‘volmaking’ is een actief groeiproces vervat. In de symbolieke graden bouwen wij al aan de Tempel van Volmaking. Dit duidt op hetzelfde principe.
Een graad ‘bij communicatie verleend’ wordt niet echt ‘overgeslagen’!
In de Schotse Ritus wordt niet in alle graden tussen de 4e en 33e ‘gewerkt’. Dat wil zeggen dat niet in alle graden inwijdingen worden uitgevoerd. Sommige graden worden ‘bij communicatie’ verleend. Men krijgt dan de kennis van de graad doordat het rituaal ter beschikking wordt gesteld. In de consistories worden deze ritualen in een of meer bijeenkomsten toegelicht en behandeld.
Op de jaarlijkse “Dag van de Orde”, toegankelijk voor eenieder die tenminste de 4egraad bezit, wordt een demonstratieversie van een van deze “tussengraden” opgevoerd.